To μουσικό κομμάτι του project αποτελεί μια από τις καλύτερες και πιο μεστές δουλειές που έχουμε ακούσει μέχρι στιγμής φέτος. Ο κόσμος το «αγκάλιασε» με τη μία -υπήρχε ανυπομονησία για την κυκλοφορία του- και το έστειλε στην κορυφή εγχώριων και διεθνών charts. Επίσης, «σκαρφάλωσε» και στα παγκόσμια charts των ντεμπούτων στο Spotify. Πριν από λίγες μέρες είχα τη χαρά να τους συναντήσω σε ένα από τα spots που γυρίστηκαν σκηνές της ταινίας. Ο λόγος για το «Ηλιακό Χωριό», ένα μέρος που έχει μια πραγματικά ενδιαφέρουσα ιστορία. Έπειτα από μια μικρή ξενάγηση από τον DJ The Boy, πιάσαμε την κουβέντα σχετικά με το νέο τους -μεγάλο- βήμα. Όπως συμβαίνει κάθε φορά που συναντώ τον Dani Gambino και τον DJ The Boy, η κουβέντα ήταν απολαυστική. Πλέον, το ίδιο ισχύει και για τον Δημήτρη Γιώτη.
VICE: Πώς ξεκίνησε η ιδέα για την ταινία; Dani Gambino: Με το που βγήκε το Τσιγάρα στα Βαλκάνια, είχα ξεκινήσει ήδη να γράφω το Επικίνδυνοι Πολίτες. Ο νέος δίσκος «γεννούσε» πολλές εικόνες στο κεφάλι μου, τις οποίες είχα ανάγκη να τις αποτυπώσω με κάποιον τρόπο και να τις βγάλω προς τα έξω. Αποφάσισα να ολοκληρωθεί το project, σε οπτικό πλαίσιο, με το short film και αυτό βοήθησε στη διαφορετική παρουσίαση του δίσκου. Θέλησα να δώσω τον κατάλληλο ήχο, αλλά και την εικόνα που αξίζει στο project.
Είναι ασφαλές να πούμε ότι είναι η πρώτη ταινία που σχετίζεται με ένα rap album στην Ελλάδα; Δημήτρης Γιώτης: Ναι, είναι η πρώτη ελληνική ταινία που δημιουργήθηκε με στόχο να βγει παράλληλα με ένα rap μουσικό album και κυρίως μέσα από μια κοινή ομάδα συντελεστών. Η ταινία δεν είχε στόχο απλά να αποτελέσει ένα promo του δίσκου, αλλά να υλοποιηθεί ένα παράλληλο project με γνώμονα την κοινή μας αισθητική και το rap στοιχείο. Ωστόσο, το Επικίνδυνοι Πολίτες δεν είναι μια ταινία για το rap, αλλά μια ταινία από το rap.
Πώς προέκυψε ο τίτλος; Dani Gambino: Η χώρα και η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι από μόνη της επικίνδυνη. Όλη αυτή η καταπίεση και η εξαθλίωση, κάποια στιγμή θα αναγκάσει τους πολίτες να γίνουν και αυτοί επικίνδυνοι. Η πατριαρχία, ο φασισμός , η μπατσοκρατία, η ανισότητα, η φτώχεια, η παραπληροφόρηση, οι αλλεπάλληλες κρατικές εγκληματικές ενέργειες και συγκαλύψεις, είναι καταστάσεις που δεν αφήνουν ακόμα και το πιο απλό νοικοκυριό αμέτοχο. Σε ένα επικίνδυνο πλαίσιο -περιβάλλον- μαθαίνεις να είσαι επικίνδυνος για να επιβιώσεις.
Οι προβολές είχαν τρομερή επιτυχία, έκοψε 1.500 εισιτήρια μέσα στις πρώτες μέρες. Δημήτρης Γιώτης: Η ταινία ξεπέρασε τα 1.500 εισιτήρια σε δύο μέρες προβολών στην Αθήνα και μία σε Θεσσαλονίκη. Αν κοιτάξουμε το box office ελληνικών ταινιών του 2022, θα δούμε ότι μια μικρού μήκους με τρεις ημέρες προβολών ανταγωνίζεται ταινίες μεγάλου μήκους που βρίσκονταν στις αίθουσες την περσινή χρονιά. Αυτό για μένα είναι μεγάλη επιτυχία και ταυτόχρονα μου δείχνει πολλά για τις ανάγκες του κοινού, αλλά και των δημιουργών της νέας γενιάς.
Βλέποντας τα stories που ανεβάσατε, κατάλαβα ότι το κλίμα στις προβολές ήταν συγκινητικό. DJ The Boy: Είναι πολύ σπουδαίο να βλέπεις τον κόσμο να αναγνωρίζει τη δουλειά σου και να σε στηρίζει σε κάθε σου κίνηση. Δουλέψαμε πάρα πολύ γι’ αυτό το project, αφιερώσαμε πολύ χρόνο και χρήμα για κάτι που, για οποιονδήποτε άλλο, θα ήταν ένα ρίσκο το οποίο δεν θα ήθελε να πάρει. Εμείς ποντάραμε πολλά σε αυτό και γι’ αυτόν τον λόγο, ναι, όταν τελικά βλέπεις τον κόσμο να ανταποκρίνεται θετικά και να ανταμείβονται οι κόποι σου, δεν μπορείς παρά να νιώσεις ικανοποίηση, ανακούφιση και να μπορέσεις επιτέλους να χαλαρώσεις και να το απολαύσεις.
Πώς προσεγγίσατε το σενάριο; Δημήτρης Γιώτης: Θέλαμε να είναι αρκετά ρεαλιστικό και όχι μόνο με την κινηματογραφική έννοια. Αυτό πιστεύω πως είναι και η βάση της ταινίας. Χιούμορ, χαζομάρα και τραγικότητα εκεί που δεν πρέπει - από τύπους που δεν περιμένεις. Πόσες φορές έχουμε βρεθεί σε καταστάσεις που λέμε «ok, αυτό γίνεται μόνο σε ταινία»; Αλλά όταν το βλέπεις σε ταινία λες «ok, μαλακία, πολύ ψεύτικο ρε συ». Το παράδοξο της ταινίας είναι ότι κάθε σκηνικό που φαίνεται υπερβολικό προέρχεται από αληθινή εμπειρία και τα πιο φαινομενικά «αληθινά», είναι μυθοπλασίας.
Αλήθεια, σε τι ποσοστό είναι το σενάριο βασισμένο σε αληθινά γεγονότα; Δημήτρης Γιώτης: Το σενάριο δεν βασίζεται σε προσωπικές εμπειρίες, αλλά σε πολλά κοινά σημεία αναφοράς όλων μας. Ο βασικός «κορμός» έχει στηθεί πάνω σε ένα φανταστικό γεγονός, αλλά η θέση και οι προβληματισμοί του πρωταγωνιστή, θεωρώ πως είναι κοινοί σε όλους μας στην Ελλάδα του 2023. Ακριβώς αυτό είναι το «απόσταγμα» της ταινίας. Πως, ο κίνδυνος μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να χτυπήσει τη πόρτα σου και πολλές φορές, όχι να μη το καταλάβεις, αλλά να το συνηθίσεις και να γίνεις μέρος του προβλήματος.Μια χώρα που δεν δίνει ευκαιρίες στους νέους και προσπαθεί να τους πείσει ότι όλα έχουν σχέση με το hustling και το εφήμερο, οδηγεί ανθρώπους σε πράξεις που ακόμα και στους ίδιους φαίνονται ξένες. Θεωρώ πως, τουλάχιστον για μένα, αυτό εκφράζει η ταινία. Ότι όλοι είμαστε, εν μέρει, επικίνδυνοι πολίτες. Το θέμα είναι επικίνδυνοι για ποιον.
Ποιες ήταν οι βασικές δυσκολίες υλοποίησης του project; DJ The Boy: Γενικά δεν υπήρξαν δυσκολίες ως προς το creative και την ιδέα. Όταν καταλήξαμε σαν ομάδα στο story, μας δημιούργησε τόσο ενθουσιασμό, που όλα τα τεχνικά ζητήματα τα οποία προέκυψαν στην πορεία δεν κατάφεραν να μας πτοήσουν. Ήμασταν πολύ οργανωμένοι. Από τα δύσκολα, έως τις πιο μικρές λεπτομέρειες. Τα δουλέψαμε όλα με μεγάλη προσοχή. Στο τεχνικό κομμάτι οι δυσκολίες που συναντήσαμε είχαν περισσότερο να κάνουν με τις καιρικές συνθήκες. Για παράδειγμα, αντιμετωπίσαμε βροχή και χιονόνερο. Είχαμε εξωτερικά πλάνα και ένα από αυτά ήταν με drone. Τελικά, αναγκαστήκαμε να το γυρίσουμε άλλη μέρα από την προγραμματισμένη. Επίσης, ο Μήτσος (Δημήτρης Φιλιππίδης, ο πρωταγωνιστής της ταινίας) δεν ήξερε να οδηγεί μηχανάκι και τον μάθαμε στα γυρίσματα. Κάθε εμπόδιο πιστεύω ήταν για καλό και στο τέλος καταφέραμε να έχουμε το αποτέλεσμα που θέλαμε.
Η μουσική επένδυση της ταινίας είναι ιδιαίτερα συγκινητική, ειδικά για εμάς τους 30something. Ποιες ήταν οι επιρροές σας όταν τη συνθέτατε με τον DJ Paco; DJ The Boy: Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή είχα κάτι πιο “dramatic” στο μυαλό μου. Κάτι πιο ορχηστρικό. Όμως, όταν το συζήτησα με τον Γιώτη μού είπε ότι ήθελε κάτι διαφορετικό και αρκετά συγκεκριμένο. Ζήτησε να γραφτεί μια μουσική που να βασίζεται σε παλιομοδίτικα synths, τα οποία να παίζουν με αντιφατικό τρόπο κατά τόπους στην ταινία. Αρχικά προσπαθούσα να καταλάβω τι εννοεί με αυτό, αλλά όταν μου έδωσε τα κατάλληλα references, κατάλαβα την ολοκληρωμένη εικόνα που είχε στο μυαλό του. Αυτό με ενθουσίασε και έτσι κάτσαμε και δουλέψαμε με τον DJ Paco πάνω σε αυτό. Πιστεύω πως αυτός ο ήχος έδωσε ένα επιπλέον 30% στην ταινία. Εκεί ένιωσα ότι «κλείδωσε» ωραία.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα που θα κάνετε για την ταινία; Δημήτρης Γιώτης: Ελπίζουμε να συμμετάσχει σε αρκετά φεστιβάλ -ελληνικά και μη- και να κλείσει με επιτυχία τον κύκλο της. Το σημαντικότερο για μένα είναι να θέσει κάποιες βάσεις για τη επόμενη γενιά του ελληνικού σινεμά, που αποτελείται κυρίως από άτομα της κουλτούρας του hip-hop. Δηλαδή, από άτομα που βρίσκονται εκεί που βρίσκονται, λόγω του ταλέντου και της προσπάθειάς τους. Άτομα, που, εν μέσω κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής κατάπτωσης -που βιώνουμε την τελευταία 15ετία στην Ελλάδα-, βρήκαν «πάτημα» μέσω του χώρου αυτού και κατάφεραν να τον εδραιώσουν ως το πιο ζωντανό ρεύμα της εποχής μας. Μουσικά, λυρικά και οπτικά.
Θα υπάρξουν περισσότερες προβολές; Δημήτρης Γιώτης: Σίγουρα θα υπάρξει ένας κύκλος προβολών στο μέλλον, ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε ακόμη περισσότερο κόσμο να τη δει. Στόχος μας είναι να πάει και σε άλλες πόλεις πέραν της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Θέλω λίγα λόγια για τον μικρό «θεό» που ακούει στο όνομα Γιώργος Φασουλάς και τη σκηνή του. Δημήτρης Γιώτης: Ο Γιώργος είναι εδώ και πολλά χρόνια ένας από τους πιο κοντινούς μου φίλους. Απόφοιτος του Εθνικού Θεάτρου, σίγουρα θα ακούσουμε πολλά για αυτόν στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον. Σε ό,τι αφορά τη σκηνή αυτή, έχω να πω πως βασίζεται σε αληθινό γεγονός. Κατά τύχη -ή και όχι- βρισκόμασταν, πίσω στο 2021, με τον Μήτσο, τον πρωταγωνιστή της ταινίας, τον Τάσο που έκανε τη διεύθυνση φωτογραφίας και τον Αντρέα, έναν από τους βοηθούς παραγωγής, σε ένα κυριακάτικο ψήσιμο.Πριν το καταλάβουμε, ένας γνωστός γνωστού, άρχισε να μονολογεί για ένα παρόμοιο περιστατικό που του είχε συμβεί. Ε, λίγο μετά το εξιστορούσα στον Γιώργο και έναν χρόνο αργότερα του έδωσα το σενάριο με το γνώριμο σε αυτόν μονόλογο. Μετά από πολλές πρόβες και πολλά γέλια, προέκυψε αυτό που είδατε και εσείς στη μεγάλη οθόνη.
Το τέλος της ταινίας ήταν συγκλονιστικό και νομίζω ότι σε μια χώρα όπου σχεδόν εβδομαδιαία ακούμε και για μια γυναικοκτονία, έχει πολλά να πει. Δημήτρης Γιώτης: Πρόκειται για μια ταινία καταστάσεων που μας τοποθετεί σε ένα χρονικό σημείο, όπου, με μια πρώτη ματιά, πρόκειται για ακόμα μια ημέρα ρουτίνας για τον ήρωα. Μέσω της στασιμότητας και της αποδοχής της έντασης ως κάτι φυσιολογικό, μας αποκαλύπτεται ότι η έμφυλη αλλά και η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι κάτι «ουρανοκατέβατο», αλλά κάτι που συντηρείται και μπορεί να οδηγήσει ανά πάσα στιγμή σε δυσάρεστα γεγονότα. Έχουμε συνηθίσει να ακούμε τέτοιες ειδήσεις τόσο συχνά και ταυτόχρονα τις αντιμετωπίζουμε σαν «μεμονωμένα περιστατικά», θεωρώντας ότι δεν αφορά καθημερινά άτομα, αλλά «ιδιαίτερες περιπτώσεις». Όμως η ταινία δεν καταπιάνεται με τέτοιου είδους θεματολογία σε συμβολικό πλαίσιο, αλλά με το γεγονός ότι, οποιοσδήποτε άνθρωπος, σε οποιαδήποτε κατάσταση και να βρίσκεται, έχει επιθυμίες και όνειρα. Ο ήρωας, μεγαλωμένος σε ένα στάσιμο περιβάλλον, οικογενειακά και κοινωνικά, ακόμα και με αφελείς τρόπους προσπαθεί να βοηθήσει, αλλά μέχρι εκεί που δεν επηρεάζεται η ίδια η καθημερινότητα που έχει συνηθίσει τόσο. Η παθητικότητά του, τον καθιστά έναν επικίνδυνο πολίτη.
Στο τέλος της ταινίας υπάρχει και ένα homage στον Rigo. Να υποθέσω ότι η ταινία είναι αφιερωμένη και σε αυτόν; DJ The Boy: Ο Rigo θα είναι πάντα αναπόσπαστο κομμάτι μας και θέλουμε, όποτε μας δίνεται η ευκαιρία, να του αποδίδουμε φόρο τιμής. Με αυτόν τον τρόπο είναι πάντα μαζί μας. Ειδικά σε ένα τέτοιο project ήταν σημαντικό να τον έχουμε δίπλα μας. Επίσης, μέσω της ταινίας θέλαμε να δείξουμε ότι ακόμα και σε μία τυχαία συνάντηση, σε ένα φανάρι, ο κάθε άνθρωπος κουβαλάει τον δικό του σταυρό. Μακάρι να ήταν εδώ, να τα δει όλα αυτά, αλλά ακόμα και να μην είναι εμείς θα τον υπολογίζουμε πάντα στην ομάδα γιατί ήταν εκεί από το day 1. Ο δίσκος γνωρίζει μεγάλη επιτυχία, μάλιστα μπήκε μέχρι και στα Global Debut Charts του Spotify. Πώς αισθάνεστε γι’ αυτό; Dani Gambino: Είχα δουλέψει πολύ και με μεγάλες απαιτήσεις ώστε να βγουν όλα σωστά. Χωρίς λάθη. Σίγουρα, όμως, δεν περίμενα τόσο μεγάλη απήχηση. Είναι κάτι που δεν σκέφτεσαι από πριν, έρχεται σαν αποτέλεσμα και είναι κάτι που φυσικά με ευχαριστεί. Ωστόσο, δεν με καθησυχάζει. Ήδη σκέφτομαι το επόμενό μου project.
Πώς αντιλαμβάνεστε όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια; Από το δυστύχημα στα Τέμπη, μέχρι την υποβάθμιση των καλλιτεχνικών σπουδών από την Κυβέρνηση; DJ The Boy: Εγώ θα έλεγα ότι Ελλάδα δεν υπάρχει καν. Είναι μια κατασκευή, νοητή, η οποία ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα με σκοπό να εξυπηρετήσει κάποια συμφέροντα. Σε ό,τι αφορά το σήμερα, θεωρώ πως στην Ελλάδα κυβερνήσεις, εκκλησία και δικαστικό σύστημα αποτελούν μία διαβρωμένη βάση, που έχει σαν προέκταση κάποιες οικογένειες της εγχώριας ελίτ, οι οποίες άγονται και φέρονται ώστε οι λίγοι να επικρατούν των πολλών. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, από την υποβάθμιση της τέχνης μέχρι το προσφυγικό και την εξαθλίωση του τρόπου ζωής για τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα, είναι ζωτικής σημασίας. Όποιος είναι σκεπτόμενος και παράγει τέχνη έχει πολλή «τροφή» για σκέψη. Για να παράγει σκέψη. Για να παράγει τέχνη. Αυτό, αν το δεις από μια άλλη πλευρά είναι μοναδική ευκαιρία για να θίξεις πολλά κοινωνικά ζητήματα. Εμείς, σαν ομάδα, αν θέλουμε να λέμε ότι κάνουμε τέχνη, το πρώτο αξίωμα που οφείλουμε να υπηρετούμε είναι η άρνηση. Δηλαδή πρέπει να αρνείσαι την πραγματικότητα γύρω σου και να την υποβάλεις σε μια κριτική εξέταση, αμείλικτη, μόνο και μόνο για να την αναλύσεις και να την εξετάσεις. Δηλαδή, να ανατέμνεις. Αυτά εξυπηρετούν η ταινία και ο δίσκος Επικίνδυνοι Πολίτες.
Επόμενα κινηματογραφικά σχέδια; Θα έχουμε Επικίνδυνοι Πολίτες 2 ή κάποια μεγάλου μήκους ταινία; Δημήτρης Γιώτης: Η αγαπημένη μας δουλειά είναι η επόμενη, οπότε σίγουρα θα έχουμε κάτι μελλοντικά από το universe των Επικίνδυνων πολιτών.
Πέρα από τη συναυλία που ανακοινώθηκε, να περιμένουμε κάποιο tour (ίσως συνδυασμένο με προβολές); Dani Gambino: Είμαι από τους πρώτους που περιμένουν πραγματικά πώς και πώς τις συναυλίες. Κάνουμε πολλά σχέδια γι’ αυτές, ώστε να παρουσιαστεί το καλύτερο αποτέλεσμα. Σίγουρα στο tour είναι η Αθηνά και η Θεσσαλονίκη, όπως και κάποιες άλλες πόλεις της Ελλάδας, αλλά και το εξωτερικό. Όσο για το αν θα προβληθεί το short film στις συναυλίες, είναι κάτι που δεν θα ήθελα να leak-άρω από τώρα. Θα το διαπιστώσετε εκείνη τη στιγμή.
